• Het jaar 2021 kenmerkt zich door de terugkeer van inflatie: prijzen van goederen en diensten zijn hard gestegen; hetzelfde geldt voor huizenprijzen en aandelenkoersen.
  • Daar staat tegenover dat rentes op alle fronten laag zijn gebleven: sparen levert bijna niets op, maar lenen kost ook bijzonder weinig.
  • In het jaaroverzicht van Blik op je Geld, dat Business Insider in samenwerking met newsapp Upday verzorgt, blikken we kort terug op 2021 en kijken we vooruit naar 2022.
  • Lees ook: Dit verandert er in 2022 voor auto en trein, van leasebijtelling en verkeersboetes, tot treinkaartjes

Het jaar 2021 heeft stevig economisch herstel laten zien, maar ook een opmerkelijke opleving van de inflatie. De prijzen van goederen en diensten zijn hard gestegen, waarbij onder meer stroom, gas en motorbrandstoffen fors duurder zijn geworden.

Tegelijk is er ook sprake van vermogensinflatie, ofwel forse stijgingen van huizenprijzen en aandelenkoersen.

Dit alles valt niet los te zien van de bakken aan ‘goedkoop geld’ die centrale banken beschikbaar hebben gesteld om uit de coronacrisis te komen. Dit is gepaard gegaan met extreem lage rentes en dat zie je terug bij de spaarrente, maar ook bij de hypotheekrente.

Voor 2022 is een belangrijke vraag of de inflatie 'tijdelijk' zal blijken, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) hoopt. Mocht dat niet het geval zijn, dan kan de ECB gedwongen worden om de inflatie te beteugelen door minder goedkoop geld beschikbaar te stellen. En dat zou onverwachte stijgingen van rentes kunnen opleveren, waaronder de hypotheekrente.

Bij de start van 2022 is vooral spannend of we een koude winter krijgen, gelet op de krapte in het aanbod op de Europese gasmarkt. Dit zal in sterke mate bepalen of we nog een paar recordmaanden voor de prijzen van gas en stroom voor de boeg hebben.

Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?

Bekijk hieronder de Blik op je Geld van december 2021:

Download hier de app voor Upday Nieuws

Huizenprijs: in 12 maanden €60.000 meer waard

De Nederlandse huizenmarkt was in 2021 flink overspannen, met krapte in het aanbod van te koop staande woningen, lage hypotheekrentes en een relatief lage werkloosheid in een jaar waarin de economie deels herstelde van de coronaklap van 2020.

Huizenprijzen zijn door het dak gegaan met een gemiddelde stijging van ruim 20 procent in november, vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder. De gemiddelde transactieprijs lag afgelopen maand op 404 duizend euro en was 60.000 euro hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder. Ofwel: een gemiddeld huis werd in twaalf maanden tijd per maand 5.000 euro duurder.

De huizenmarkt zorgt hiermee duidelijk voor een tweedeling: voor starters werpen de forse prijsstijgingen en het krappe aanbod een steeds hogere drempel op voor het kopen van een eigen woning. Doorstromers kunnen daarentegen gebruik maak van opgebouwde overwaarde, al kan die hard nodig zijn om een volgend huis te bemachtigen waarvan de prijs ook is gestegen.

In het coalitieakkoord van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn enkele maatregelen aangekondigd die starters met een beperkt vermogen moeten helpen. Zo verdwijnt in 2024 de eenmalige schenkingsvrijstelling van ruim 100.000 euro voor de eigen woning, waar alleen starters met vermogende ouders of andere gulle gevers voordeel van hebben.

Ook gaat de overdrachtsbelasting omhoog naar 9 procent voor beleggers of particulieren die niet zelf in een aangekochte woning gaan wonen. Dit moet de invloed van beleggers op de woningmarkt beperken.

Op de korte termijn ziet het er echter niet naar uit dat er heel veel verandert in het beeld op de huizenmarkt. Economen van Rabobank verwachten dat de gemiddelde huizenprijs in 2022 met ruim 12 procent stijgt.

Pas in 2023 voorzien experts bij Rabobank een meer gematigde ontwikkeling, met een plus van ruim 3 procent voor de huizenprijs.

Lees ook: Deze 21 foto’s van piepkleine woningen laten zien hoe onbetaalbaar woonruimte over de hele wereld is geworden

Hypotheekrente: lichte stijging in 2022

Hypotheekrentes zijn in 2021 tot bodemniveaus gedaald, waarbij veel huiseigenaren ervoor kozen om de rente lang vast te zetten. De rentevaste periode van 20 jaar is inmiddels goed voor ruim de helft van alle nieuwe hypotheekaanvragen.

Gemiddeld betaal je met een NHG-hypotheek nog maar 1,36 procent rente voor 20 jaar vast, en zonder NHG-verzekering is dat ongeveer een half procentpunt meer.

Maar wat brengt 2022? Financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep heeft drie scenario's gemaakt voor de hypotheekrente in het komende jaar.

Het meest waarschijnlijke is een beperkte rentestijging van 0,2 procent tot 0,4 procent. Dit scenario gaat uit van een situatie waarbij het economische groeiherstel doorzet en de inflatie niet uit de hand loopt, waardoor centrale banken hun monetaire steunmaatregelen terugschroeven. Hierdoor stijgen marktrentes en in het verlengde daarvan ook hypotheekrentes.

Er zijn twee alternatieve scenario's: in het ene geval komt de inflatie niet goed onder controle, waardoor centrale banken gedwongen worden harder op de rem te trappen en marktrentes harder stijgen. Dan kan de hypotheekrente met wel 1 procent stijgen, denkt van Van Bruggen.

Het alternatief is dat de economische groei juist inzakt, bijvoorbeeld door problemen met de omikronvariant in de wereld. Dan blijft het soepele monetaire beleid van centrale banken juist in stand en kunnen rentes verder dalen.

Lees ook: 3 scenario’s voor de hypotheekrente in 2022 – plus 7 trends die van belang zijn voor je hypotheek

Sparen: koopkrachtverlies houdt aan

De inflatie heeft in Nederland het hoogste niveau in 40 jaar bereikt. Voor spaarders die de koopkracht van hun spaartegoed elke maand zien afnemen, is er echter weinig zicht op verbetering.

Spaarrentes bewegen zich nog altijd op zeer lage niveaus, met variabele rentes die veelal dicht tegen de nul procent aanliggen en waar je maximaal 0,15 procent kunt krijgen. Voor zowel het beteugelen van de inflatie als het opschroeven van spaarrentes is het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) cruciaal.

De ECB heeft in verband met de bestrijding van de coronacrisis de geldsluizen wijd open gehouden in 2021. Dit betekent dat rentes kunstmatig laag worden gehouden om investeringen en bestedingen te stimuleren. Maar de keerzijde is dat sparen niets oplevert.

Wat betreft het terugdraaien van het goedkoopgeldbeleid blijft de ECB extreem voorzichtig. De centrale bank gokt er nog altijd op dat de inflatie volgend jaar vanzelf zal terugvallen. Maar de vraag is hoe snel dat zal gaan.

Voor spaarders betekent dit alles op de korte termijn waarschijnlijk vrijwel zeker een langere periode van koopkrachtverlies.

Lees ook: Dit verlies je aan koopkracht met €50.000 of €100.000 spaargeld op de bank, als de hoge inflatie niet ‘tijdelijk’ is

Beurs: topjaar in 2021 en nieuwe uitdagingen

Aandelenmarkten hebben per saldo een uitstekend jaar meegemaakt in 2021. De Amsterdamse AEX-index stevent af op een jaarwinst van ruim 25 procent en dat is in lijn met andere brede beursindices in Europa en de VS.

Beurzen zijn dit jaar geholpen door een reeks factoren. Zo is het economische herstel van 2021 gepaard gegaan met een fors herstel van de bedrijfswinsten. En tegelijk hielden centrale banken de geldsluizen wijd open, waardoor er veel goedkoop geld naar de beurs is gestroomd, terwijl rentes laag bleven. Dit heeft ervoor gezorgd dat aandelen relatief aantrekkelijk zijn gebleven als beleggingsklasse vergeleken met obligaties.

Tegelijk kan 2022 de nodige uitdagingen voor aandelen brengen. Beurskoersen zijn hard gestegen en historisch gezien zijn aandelen bijzonder hoog gewaardeerd. Dit betekent dat op het moment dat centrale banken sneller dan verwacht rentes omhoog gooien - bijvoorbeeld omdat de inflatie hoog blijft - dit een negatieve weerslag kan hebben op de beurs.

Lees ook: Stijgende energieprijzen én onzekerheid over omikron…maar beurzen houden blik gericht op records

Tanken: stijging prijzen benzine en diesel vlakt iets af

Het jaar 2021 heeft een sterk herstel van olieprijzen gezien, in lijn het de economische opleving. Maar met de opkomst van de omikronvariant van het coronavirus heeft de olieprijs een flinke tik gekregen. Dit weerspiegelt zich met enige vertraging ook in de prijzen van benzine en diesel.

Een liter ongelode benzine kostte op 22 november gemiddeld 2,02 euro, maar is per medio december met zo'n 4 cent gezakt.

Voor een liter diesel betaalde je op 22 november gemiddelde 1,65 euro, maar ook daar ligt de gemiddelde prijs per medio december zo'n 4 cent lager.

Olieprijzen en in het verlengde daarvan de prijzen van motorbrandstoffen, kunnen zich notoir grillig gedragen. Dus voorspellingen doen voor 2022 is lastig.

Wel is het in grote lijnen zo dat de olieprijzen dit jaar zijn mee gestegen met het economische herstel in de wereld. Op dat punt blijft het dus spannend in hoeverre corona volgend jaar opnieuw een stempel gaat drukken op de economie en daarmee de vraag naar energie.

Lees ook: 1 op de 5 leaserijders denkt aan overstappen van elektrisch naar benzine door stijgende bijtelling voor elektrische auto’s

Stroom en gas: onzekerheid in aanbod, hopen op zachte winter

De Europese markten voor stroom en gas gedragen zich sinds de tweede helft van 2021 bijzonder grillig. De belangrijkste reden hiervoor is dat de onzekerheid in het internationale aanbod van vooral aardgas sterk is toegenomen.

Nederland is een stuk gevoeliger geworden voor het internationale aanbod van gas vanwege de afbouw van de gaswinning in Groningen. In een recente analyse over de energiemarkt schetst analist Hans van Cleef van ABN AMRO dat naast de geopolitieke kwesties rond de levering van onder meer Russisch gas, er aan de vraagzijde flinke concurrentie is van China dat veel gas op de internationale markt opkoopt.

Deze week daalden gasprijzen op de groothandelsmarkt fors vanwege berichten over de aanvoer van 15 Amerikaanse schepen met vloeibaar aardgas. Maar hiermee is het spel nog niet gespeeld.

Analist Van Cleef wijst erop dat veel zal afhangen van weersomstandigheden in de komende maanden. Als het onverwacht koud wordt deze winter, kunnen de prijzen van gas en stroom begin 2022 weer naar recordniveaus schieten.

Lees ook: Dit doet de overheid in 2022 om hogere energiekosten te compenseren – en zo raakt dat jouw portemonnee

[activecampaign form=24]

Lees meer over geld en vermogen: